SİRKE KÖYÜ’NÜN TARİHÇESİ
Doymuş ve Erik Köylerinin yüksek dağlarından Doymuş ve Kızılan dağları arasından akarsuları ile Akçay ‘da birleşmiş olup yıllarca coşkun sel suları zamanla aşınarak küçük bir vadi oluşturmuştur. Sirke Köyü üç parçadan oluşmaktadır. Orta mahallenin bir tarafı dere diğer tarafı çaydır. Köyün girişi ve çıkışında kayalar vardır. Köyün sağ ve sol yönü kayalıktır. Etrafı tepelerle çevrili 250 dönümlük alana kurulmuş yerleşim yeridir. Köyümüzün 5 kilometre güneyİnde GÖK IRMAK vadisi KIZIL IRMAK bağlantısı ile Kara denize dökülmektedir.
SİRKE KÖYÜ kurulmadan önce köyün kuzeyinden gelen ve köyün içinden geçen gürül gürül akan bir çay varmış. Tepelerin arasından geçen suyun bol bol aktığı çayın olduğu yerde büyük üzüm bağları varmış. Bugün halk arasında bu bölgeye bağlar denir. Bu bölge de yaşayan insanlar ürettikleri üzümlerden şarap ve sirke yaparak satıyorlarmış. Geçimlerini sağlıyorlarmış. Bağlar bölges i üretim sirke köyünün bulunduğu bölgede satım yeriymiş. Bölge halkı sirke ve şarap almak için buraya geliyormuş. Bu bölgede çok fazla ermeni köyleri varmış. SİRKE KÖYÜ kurulmaya başlayıp insanlar çoğalınca buradan ayrılmışlar. Bu bölgede su fazla olduğu için hayvanların dinlenme yeriydi. Bağlar bölgesinde kendir göletleri de mevcuttur. SİRKE KÖYÜ ismini bağlar bölgesinde yapılan ve satılan sirkeden almıştır. Bu bölgede sirke fazla üretildiği için buraya sirke demişler.
Bağlar denilen bölgenin üst bölgelerinde çok fazla köy bulunuyormuş halen kalıntıları olan yerler bulunmaktadır. Bizim köyümüzün türbesi yukarı bağların olduğu yerdeki tepede bulunmaktadır.
Devlet tarafından görevli olarak AŞAR vergisini toplamak üzere devlet tarafından SİRKE KÖYÜ’NE Ayanlar yerleştirilmişler. Ayanlar ile çalışanları SİRKE KÖYÜ’ ne yerleşmişler. AŞAR vergisi OSMANLI DÖNEMİNDE köylülerden ürettikleri tarım ürünleri için %10 oranında alınan vergidir. Bu vergiyi toplamak ve Devlete teslim etmek için ayanlar görevlendirilmiştir. AYAN’LARIN Köye yerleşme tarihinin 1820 Yılları olduğu tahmin edilmektedir. Çünkü Nüfus kayıt örneğinde İBAHİM AĞANIN doğum tarihi 1839 olarak kayıtlarda mevcuttur.
Ayanlar köye yerleştik den sonra köyün girişi olan yola yakın yerde BÜYÜK bir HAN kurmuşlardır. Bu han uzun süre yolculara konaklama yiyecek-içecek hizmeti vermiştir. Bu sebeple hanın olduğu bölgede Hayvan Pazarı kuruluyormuş. Hanın yanında Salı günleri kurulan HAYVAN PAZARIN da bölgenin insanları hem ticaret yapıp hem de ürettikleri ürünleri satıyorlarmış. Bu hanın adına TOPÇULAR’IN HANI deniyormuş. Bu hanı işleten Ayanın adı TOPCU SELİM Çayın diğer tarafın da ise YAMBİLLER’ in HANI varmış. Hanın yanında kurulan pazar yaklaşık 1970 yılına kadar devam etmiştir.
SİRKE KÖYÜNÜN kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber 1820 Yılında kurulmaya başlamıştır. SİRKE KÖYÜ ’ne devlet görevi ile Boyabat’ın YÖRÜK KÖYÜ’ den gelen AYANLAR , yaşanılan kuraklık sebebi ile KASIMLIDAN gelen 4 hane ( KOCA ÖMER, ,İSMAİL AĞA, AHMET USTA , ATİYE HANIMIN BABASI) , KÖSE KÖYÜN’ den gelen TORAMANLAR ile HASAN AĞA ve KIZ KARDEŞİR. Haneler zamanla çoğalmıştır
28/09/1956 yılında Sirke Köyü’nün orta mahallesin de yangın çıkmıştır. aşağı köy denilen yerde olan üç hane hariç tamamen yanmış olup köy yeniden yapılanmıştır. Köyümüz kuruluş aşamasını tamamladık dan sonra köylüler tarafından köy odası yapılmıştır. Köy odasında Eğitmen tarafından öğrencilere ve büyüklere uygun zamanlarda okuma –yazma öğretiliyordu. Aynı zamanda da toplantılar ve kültürel faaliyetler yapılırdı. BOBATTAN RIZA HOCA köye İmam olarak getirildi . Rıza hoca Köy odasında hem ikamet edip hem de imamlık yaptı. Ramazan aylarında teravi namazı burada kılınıyordu. Köyün camisi mevcut değildi.
Köy halkı Cuma namazı için yakın köylerden olan AKÇASU KÖYÜNE gidiyorlardı. 28/09/1956 tarihinde Cuma namazı için tüm köylü AKÇASU KÖYÜNDE iken köyümüz de yangın çıkıp orta mahalle yanmıştır. Bu yangın köylüyü psikolojik olarak çok etkilemiştir. Köy halkının Cuma namazı için gittikleri yerin Sirke Köyüne uzak olması , zamanında yangına müdahale edememeleri büyük bir mal kaybına sebep olmuştur. Bu sebeple köyümüze en kısa zamanda cami yapalım diyerek cami yapım işlerine başlamışlar.
SİRKE KÖYÜ camisinin yerini HAMİT AĞANIN eşi ELİF BAŞARAN tarafından bağışlanmıştır. SİRKE KÖYÜ Camisi dönemin muhtarı olan HÜSEYİN ÇORUMLU önderliğinde köy halkı ile beraber yapılmış olup 01/01/1964 tarihinde hizmete sunulmuştur. HAMİT AĞA 1963 yılında SİRKE KÖYÜNDE imam olarak göreve başlamıştır. SİRKE KÖY CAMİSİNİNDE hizmete girmesiyle caminin ilk hocası olarak göreve başlamıştır. HAMİT AĞA Sirke Köy Camisinde 1963-1970 yılları arasında hizmet vermiştir.
Köyümüzün merkezinde büyük bir çeşmemiz vardır. Dönemin muhtarı olan HÜSEYİN ACARIN önderliğinde köy halkı ile beraber hem içme suyunu hem de hayvanların su ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla olukları olan bir çeşme yapılmıştır
SİRKE KÖYÜ İLKOKULU dönemin muhtarı olan HAMİT AĞA önderliğinde 1948 yılında köyün dışına iki şubeli olarak yapıldı. Köyün dışına yapılmasının sebebi civar köylerde olan öğrencilerin rahat bir şekilde eğitimini yapabilmesidir. O dönemde civarda ermeni köyleri de mevcuttur. Okulumuzda ERMENİ öğrencileri ve TÜRK öğrencileri beraber eğitim almışlardır.
SİRKE KÖYÜ KÖPRÜSÜ araçların geçişini kolaylaştırmak amacıyla çayının üzerine iki mahalleyi birbirine bağlayan köprüsü yapılmıştır. Dönemin muhtarı olan ADİL ACAR önderliğinde köy halkı ile beraber yapılmıştır.
Köyün yönetimi ilk zamanlar Devlet göreviyle bulunan AYANLAR tarafından yürütülmüştür. Bu görevi MEHMET AĞA, AHMET AĞA, SELİM AĞA, ŞAKİR AĞA , yürütmüşlerdir. Daha sonra yönetmelik gereği her köy kendi muhtarını bir yıllığına seçebilme hakkına sahip olmuştur. Köy halkı seçimiyle HAMİT BAŞARAN, NUH ÇORUMLU, HÜSEYİN AÇAR , İBRAHİM ÖZKAN Muhtarlık yapmışlardır.1963 yılında yapılan Mahalli İdare seçimlerinde HÜSEYİN ÇORUMLU muhtar olmuştur.
SİRKR KÖYÜ üç tepe arsında kurulduğu için mera ve mücavir alan kuzey bölgesinde bulunmaktadır tarım arazileri güney bölgesinde bulunur. Sulama kanaları mevcuttur. Bu sebeple hayvancılık ve tarla bitkileri yetiştirilir. Kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bahçe bitkileri ve meyve ağaçları yetiştirmişler. Gökcebel bölgemizin toprağı verimli kestane renginde , öte yüz bölgesi killi toprak ve verimli, Savcı deresi ve göller bölgesi ise kumlu topraktır. KENDİR, PANCAR, TAHİL ürünleri ve hayvancılık başlıca geçim kaynağıdır.
SİRKE KÖYÜ TAŞKÖPRÜ İLÇE’ sine bağlı bir köydü daha sonra HANÖNÜNÜN ilçe olmasıyla HANÖNÜNE bağlandı. Köyümüzde 35 hane mevcuttur. Köyümüz KASTAMONU iline 58 kilometre uzaklıktadır. Köyümüz HANÖNÜ ilçesine 12 kilometre TAŞKÖPRÜ ilçesine ise 17 kilometre uzaklıktadır. Köyümüzün diğer köylerle olan ulaşımı kolaydır. Köyümüzün girişinde yapılan ilk yol KASTAMONU -SİNOP arasında posta yolu –ipek yolu denilen tek şeritli kaldırım taşlı yoldur. Bu yol HAYIR SUYU , KIZLAP, KÜPELİLERDEN geçerek denilen bölgeden geçer BOYABATA istakametine kadar devam eden taşıt ve kağnı yoludur.. Bu posta yolu uzun yıllar şehirler arasına ev sahipliği yaptı. 1966 yılında TÜRKİYE CUMHURİYETİ 15’İNCİ Bölge Karayolları Genel Müdürlüğü KASTAMONUDA kuruldu. Bu tarih den önce bölgeye ANKARA Bölge Genel Müdürlüğü bakıyordu. 1980’ li yıllarda yol güzargahı değişti. KUZEY bölgesinden YENİ YOL yapılmaya başlanmıştır. Yol tamamlanınca SİRKE KÖYÜ yeni yoluna kavuşmuştu. Yeni yol daha geniş ve ulaşım mesafesini de kısaltmıştı. Yapılan yeni yolla ulaşım hem kısalmış hem de şehirler arası ulaşım kolaylaşmıştır.
GÖK IRMAK HİDROELEKTİRİK SANTRAL BARAJI KURULMA PROJESİ kapsamında köy arazileri istimlak edilerek yeni yol yapılmaya başlanmıştır. Yeni güzargahı Yamaca-gökcebel – Sirke Köyü Harmanları -karakaya- küre çayından geçerek devam etmektedir. Yapılan bu yeni yol ile ana yola uzaklığımız 500 metredir.
Yukarıdaki bilgiler SİRKE KÖYÜNDE yaşayan aile büyükleri ile istişare edilerek hazırlanmıştır. Bu araştırmada bize kıymetli bilgileri veren aile büyüklerine teşekkür eder saygılar sunarız.
SİRKE KÖYÜ 1820 Yıllarında kurulmaya başlandığı bilinmektedir. Sirke Köyü kurulduğu zamanlarda etrafında bazı köyler vardı. Bu köylerin adları KAYABAŞI-KÜREÇAYI-ÇAYBAŞI –KUYLUŞ- HAMZAOĞLU – AKÇASU varlığını sürdüren köylerdi. Bu köyler halen varlığını sürdürmektedir.
Sirke Köyü 250 metrekarelik yerleşim alana kurulmuş olup zamanla alanı genişlemiştir.
BAYAMCANIN hangi tarihte kurulduğu kesin olarak bilinmemekle beraber 1900’ li yıllarda kurulduğu tahmin edilmektedir.
Sirke Köyüne bağlı olan BAYAMCA beldesinin kuruluşu şöyledir. Kadir ASAR ve Osman ASARIN dedesi BAYAMCAYA ev yaparak yerleşmiştir. Nerden gelip yerleştiğini tespit edemedik. BAYAMCAYA ilk yerleşen aile olduğunu biliyoruz.
DİYARBAKIR MADEN İLÇESİNDEN HANÖNÜ bölgesine öğretmen olarak atanan ALİ HAYDAR GÜNBAYIN MACİRLER KÖYÜNDEN Ayşe AKAYA ile evlenerek BAYAMCAYA yerleşmiş ve BAYAMCADA ikinci haneyi oluşturmuştur. ALİ HAYDAR GÜNBAY 1950 yılında vefat etmiştir. Vefat ettiğinde 65 veya 70 yaşlarında olduğu tahmin edilmektedir. BAYAMCADA iki büyük aile vardır. Zamanla torunlar hanelerden ayrılarak kendi evlerini inşa etmişlerdir. BAYAMCADA toplam 7(yedi) hane bulunmaktadır.
1870 yıllarında BULGARİSTAN’DAN gelen MACİRLER 40-50 hanelik bir kabile olarak AKDÜZEN denilen büyük bir arazinin en kuzey bölgesine DEVLET tarafından yerleştirilmiştir. Kendi kendini yöneten köy halkı içlerinde muhtarlık seçimi yaparak yaklaşık bir asır yaşamışlar. Yaşanılan kuraklık sebebiyle köy halkı DÜZCEYE yerleşmişler. Köyde yaşayan insanlar azalıp haneler boşalınca köyün muhtarı 1980 yılında muhtarlık mühürlerini Sirke Köyü muhtarı olan HÜSEYİN ÇORUMLUYA teslim ederek SİRKE KÖYÜNE bağlı bir mahalle olmuştur. Köyün en meşhur meyvesi eriktir.
Sonuç olarak BAYAMCA ve MACİRLERİN SİRKE KÖYÜNE bağlanmasıyla toplam ekili ve dikili arazi , Mücavir alan ve yerleşim alanı ile yaklaşık ( 5000*5000) dönüm araziye sahip SİRKE KÖYÜ oluşmuştur.
Yukarıdaki bilgiler büyüklerimizle istişare ederek hazırladık. Bu bilgileri bize veren aile büyüklerine teşekkür eder saygılar sunarız.
ARAŞTIRMAYI YAPANLAR
FUAT ÖZKAN
AYFER YILDIRIM (ORAN)
Türkçe